Mỗi ngày, bếp đỏ lửa để nấu bữa sáng, bữa chiều. Thỉnh thoảng, hai vợ chồng lại ra phố, kiếm quán nhỏ nào đó ăn cho tiện. Nếu trong nhà chỉ có hai vợ chồng, bữa cơm qua ngày cũng đơn giản chỉ món canh món mặn.
Bếp là một phần của gia đình, bếp trải qua bao nhiêu thăng trầm, tùy vùng miền, tùy thôn quê hay thành thị mà có thay đổi khác nhau. Từ bếp bằng ba cục gạch kề liền nhau đến bếp bằng đất nung mà vào những ngày cuối năm người làm lò gánh “bếp” đi khắp hang cùng ngõ hẻm rao bán. Nhà nhà chạy ra đợi mua bếp mới, thay “ông Táo” theo quan niệm tâm linh. Bếp cũ thường được đem bỏ đi tại một gốc cây nào đó. Ở các làng quê, nhiều gốc cây cổ thụ thường là nơi để người ta mang bếp cũ ra đặt vào những ngày cuối năm.
Cuộc sống thay đổi, bếp cũng thay đổi. Lần lượt những chiếc bếp ba càng bằng sắt, bếp củi hay bếp than vắng mặt trong phố. Nhiều chung cư dùng bếp điện từ chứ cũng chẳng dùng bếp gas để bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy. Do vậy, ở thành thị, hầu như người ta không thay bếp vào ngày Tết. Nhưng những loại bếp hoài niệm kia vẫn tồn tại ở vùng quê, nhất là bếp củi, bởi củi là nguồn chất đốt khá phổ biến ở nơi này.
Bếp ngày Tết ấm ngay từ sáng mùng một. Theo phong tục xưa thì lửa phải được giữ từ ngày đầu năm, bởi nếu lửa bếp nguội lạnh thì là điềm không may, và không ai cho lửa vào ngày đầu năm cả. Ở thôn quê, còn dùng củi, than làm nhiên liệu nấu nướng thì ủ cục than lớn trong lớp tro. Buổi sáng mùng một, người lớn tuổi trong nhà thức dậy, khêu cục than hồng, bỏ ít rơm rạ khô vào mà thổi bùng ngọn lửa đầu năm. Sau đó, nấu nước pha trà để cúng Phật, cúng ông bà tổ tiên trước khi xuất hành đầu năm.
Bếp quanh năm bụi bặm, những ngày cuối năm thường được dọn sạch để đón năm mới tinh tươm. Những chiếc nồi, chiếc niêu nấu quanh năm bị lớp khói bám đen cũng được đem ra cạo rửa cho mới. Chén bát trong tủ cũng được đem ra rửa lại, sắp xếp ngăn nắp.
Gạo được mua đổ vào đầy khạp, dù trong thực tế, mấy ngày Tết chẳng ai ăn cơm. Rau sống cũng được dự trữ, rồi cả những thứ gia vị như chanh, ớt, hành… Tiếp theo là nồi thịt gà, thịt heo hay cá kho mặn để trữ ăn mấy ngày Tết. Nói chung, toàn là những thứ ăn ngon, có thể để lâu được.
Bếp ngày Tết là xúm xít nấu nướng. Thú vị nhất là tự gói từng cuộn chả ram, với nguyên liệu giản đơn như bún tàu, nấm mèo, tôm hoặc thịt thái nhỏ, thêm chút su hào hay bắp cải xắt nhỏ. Tất cả được bọc trong lớp bánh tráng mỏng, sau đó, bỏ vào trong chảo dầu chiên giòn. Sức hấp dẫn của cuốn chả ram sẽ được nhân lên bội phần khi ăn cùng với chén nước chấm đậm đà, kèm thêm rau sống thấm đẫm cái thơm ngon.
